Met de opmars van kunstmatige intelligentie lijken vertalers wereldwijd zich opnieuw te moeten bewijzen.
Worden vertalers overbodig? Of is AI slechts een hulpmiddel dat nooit het menselijke vakmanschap kan
vervangen. Wat is de werkelijke impact van AI op de vertaalsector? De nieuwe technologie brengt zowel
kansen als uitdagingen.

Het leesonderwijs in Nederland staat onder druk: leesvaardigheid en -plezier zijn de afgelopen jaren sterk
afgenomen, met zorgwekkende cijfers tot gevolg. Maar leerkracht Anne Steenhoff (28) bewijst dat het
anders kan. Met haar innovatieve aanpak slaagt zij erin om haar leerlingen niet alleen met plezier te laten
lezen, maar ook het streefniveau te halen dat nodig is om volwaardig deel te nemen aan de
maatschappij. Haar boek Een Lui Letterland – Maar zo krijgen we kinderen weer aan het lezen, waarin ze haar
aanpak uiteenzet, trekt dan ook veel aandacht.

‘9 november, net na drie uur ’s middags. Het is een sombere herfstdag. Het begint al te schemeren en de zwarte Ford Lincoln Zephyr komt aanrijden. In de auto vier mannen. De chauffeur, twee Britten en de Nederlandse luitenant Dirk Klop. Op het terras van café Backus staat een man de auto op te wachten. Als ze aankomen, maakt hij een kleine handbeweging. En toen ging het heel snel. Je staat op straat en ineens zie je de wereld voor je ogen veranderen. Zo snel dat je niet weet waar je moet kijken, wat je moet doen, wat er gebeurt.’

De prettige vertelstem van Andere Tijden-journalist Paul Ruigrok sleept je met deze tekst mee in een verhaal dat veel weg heeft van een spionagethriller. Op de achtergrond het geratel van pistoolmitrailleurs. Een nazaat van een ooggetuige vertelt. Al luisterend is het alsof je erbij bent, ook al sta je net een stuk fruit af te wegen bij de supermarkt of ren je een rondje door de polder.

Al zestig jaar zet tijdschrift de lage landen, voorheen Ons Erfdeel, zich in voor de Vlaams-Nederlandse
culturele samenwerking. Hendrik Tratsaert zet die missie sinds 2021 voort. Onder zijn bezielende leiding
ondergingen tijdschrift en website afgelopen jaren al enige veranderingen. Om de toekomst van de lage
landen te waarborgen, zullen komende tijd meer vernieuwingen volgen. Een crowdfundingsactie moet helpen
om die te financieren en realiseren.

Het woud aan podcasts dijt almaar verder uit. Niet alleen de jonge garde, maar ook heren van zekere leeftijd
en statuur voelen zich aangetrokken tot dit medium, waarop zij naar hartenlust hun kennis, meningen en
liefhebberijen kunnen spuien.

Jonas Kooyman (34) serveert zijn 15.000 volgers elke twee weken ‘de Havermelkelite’: een nieuwsbrief met
verhalen over de jonge Randstedeling, die zich onderscheidt met onder meer podcasts, natuurwijn, yoga en
havermelk. Jonas duidt deze stedelijke levensstijl en helpt zijn lezers op deze manier om hem beter te
begrijpen. Zijn nieuwsbrief werd zo succesvol dat hij er inmiddels van kan leven en zijn baan bij NRC heeft
opgezegd.

Coen Borgman, ondernemer in het boekenvak, nam in maart van dit jaar literaire reisboekhandel Evenaar in Amsterdam. Hij heeft veel nieuwe plannen om daar een relevante en  aantrekkelijke plek van te maken. Deze herfst lanceert hij een nieuwe website en webshop waarin hij reisgidsen samenbrengt met bijpassende literatuur. “Ik ga meer inzetten op online. De winkel zal meer een clubhuis voor lezingen en evenementen worden.”

Zijn zelf uitgegeven boeken allemaal bagger? Wat kost het uitgeven van een boek? Hoe krijg je recensies
voor je boek? Hoe schrijf je een goede flaptekst? Prangende vragen voor de ongeveer één miljoen mensen in
Nederland die bezig met het schrijven van een roman of non-fictie verhaal. Maria Staal, self-publishing
expert, probeert er in de Schrijven & Uitgeven Podcast antwoord op te krijgen. Ze begon er in 2021 samen
met fantasy-schrijfcoach Petra van der Ploeg mee. Sinds dit jaar doet ze het alleen.

Poëzievoordrachten, spoken word, mompelende of declamerende dichters, geëxalteerde voorleesbeurten. Je moet ervan houden. Er zijn mensen die daar jeuk van krijgen, lacherig, slaperig of ongeduldig van worden, maar er zijn er ook die het heerlijk vinden en graag in groepsverband genieten van voorgedragen poëzie op podia. Dat geldt in mindere mate voor mij: ik lees gedichten het liefst zélf en in mijn eentje. Dat kan best op een openbare plek- een café, de trein, het strand, een bankje in het park-  zijn, maar zonder daar anderen bij te betrekken. Is het beluisteren van een podcast over poëzie, waarin voortdurend tegen je aan wordt gepraat over gedichten, dan wel zo’n goed idee?

Ze staan in de onderste regionen van de podcastlijsten, vér onder de Maarten van Rossems, Gijs Groentemannen, Aaf en Marc Maries van deze wereld: De Nederlandse Illustratie Podcast. Een niche, maar geliefd onder een kleine schare trouwe fans. In de positieve recensies die zij op de Apple Podcast-app achterlaten, vallen meer dan eens woorden als ‘leerzaam’, ‘interessant’ en ‘herkenbaar.’